-
1 ultimus
a, um adj. superl. [ ulter ]1) отдалённейший, (самый) дальний (terrae Nep; gentes C)2) древнейший ( tempus C); первоначальный, первичный (principium C; orīgo Nep)ultima linea H — последняя черта, перен. конецultimae cerae M — последняя воля, завещаниеu. lapis Prp — надгробный камень4)б) решительный ( dimicatio L)ultimum supplicium Cs — высшая мера наказания, смертная казнь5) высший ( ultimum bonorum C); совершеннейший ( natura C). — см. тж. ultimo и ultimum -
2 conclāve
conclāve is (abl. vī), n [com- + clavis], a room, chamber, suite, apartment: ultimis in aedibus, T.; of a sleeping-room, C.; a dining-hall, H.: pro conclavibus popinae sunt, dining-halls.* * *I IIroom, chamber; lockable enclosed space; coop/cage; public lavatory; dining hall -
3 retro
rē̆trō, adv. [from re and the pronominal suffix ter, as in citro, ultro, intro, etc.].I. a.Denoting tendency, direction, with verbs or nouns of motion:b.multa videbis retro repulsa revorti,
Lucr. 2, 130; so very often with redire, regredi, repetere, remittere, respicere, reverti, revocare, etc., v. h. vv., and cf. Drak. ad Liv. 22, 6, 7, and 27, 28, 6:vestigia retro sequor,
Verg. A. 2, 753; 9, 392; 11, 405:dare lintea retro,
id. ib. 3, 686:ora retro Flectit,
Ov. M. 15, 685:retro inhibitā nave,
Liv. 30, 10 et saep.: iter mihi retro ad Alpes versus incidit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 15, 2; cf.:fugam retro spectante milite,
Liv. 8, 19:fugit retro,
Hor. C. 2, 11, 5:ne currente retro funis eat rotā,
id. ib. 3, 10, 10:meretrix retro Perjura cedit,
id. ib. 1, 35, 25:retro properare,
Ov. H. 5, 31:unde ad hunc orbem redii, unde retro nemo,
Sen. Herc. Oet. 48.—Denoting rest (rare):II.est mihi in ultimis conclave aedibus quoddam retro,
Ter. Heaut. 5, 1, 29:quid retro atque a tergo fieret, ne laboraret,
Cic. Div. 1, 24, 49:perculsis nullum retro subsidium foret,
Tac. H. 2, 26:retro Marsigni, etc.,
id. G. 43:MEMORIAM SE VIVA FECIT SIBI... CVM AEDICVLIS ANTE ET A RETRO,
Inscr. Orell. 4512.—Trop.A.Of time, back; in time back, in past times, before, formerly:B.et deinceps retro usque ad Romulum,
Cic. Rep. 1, 37, 58; cf.:SVPER OMNES RETRO PRINCIPES FORTISSIMO IMP. CAES., etc.,
Inscr. Orell. 1049;and so, OMNES RETRO PRINCIPES,
ib. 1098:quodcumque retro est,
is past, Hor. C. 3, 29, 46:praemissa retro nobilitas,
Stat. S. 1, 4, 68; Traj. ap. Plin. Ep. 10, 118 (120):cujus vim si retro quoque velimus custodire (opp. in futurum),
id. ib. 10, 115 (116) fin.:meliorum retro principum ( = superiorum),
Lampr. Alex. Sev. 34:cum id ab aliis retro factum recordarer,
Tert. Uxor. 2, 2:Hebraei retro, qui nunc Judaei,
id. Apol. 18.—In other relations, back, behind, in return, on the contrary, on the other hand, vice versa:► The words containing retro in composition (except retroversus and retrorsus) are post-Aug.ab imā (voce) ad summam ac retro multi sunt gradus,
Quint. 11, 3, 15:ut omnia, quae sine eā (honestate) sint, longe retro ponenda censeat,
Cic. Tusc. 5, 31, 87:rursum versus retroque,
id. Part. 7, 24; cf.:vide rursus retro,
id. Fin. 5, 28, 83: sic omnia fatis In pejus ruere, ac retro sublapsa referri, i. e. against one ' s efforts or wish, Verg. G. 1, [p. 1588] 200; cf.:retro vivere,
Sen. Ep. 122 fin.:si malum perfidia, non est fallendum. Idem retro,
Quint. 5, 10, 74:fructus hominis in operis consistit et retro in fructu hominis operae sunt,
Dig. 7, 7, 4; cf. ib. 46, 1, 21; 46, 3, 67 et saep.; they are sometimes written separately. -
4 ulter
ulter, tra, trum, Compar. ulterior, Superl. ultimus, I) Posit., ulter, tra, trum, jenseitig, drüben befindlich, scheint, außer in den Advv. ultra u. ultro, nicht vorzukommen. – II) Compar., ulterior, ulterius, Genet. ōris, jenseits befindlich, entfernter, darüber-, weiter hinaus (Ggstz. citerior), A) eig.: pars urbis, Liv.: provincia, Liv.: Gallia, das jenseitige, Cic.: so auch ripa, Verg., Ggstz. citerior, Vell., superior, Frontin.: equitatus, weiter entfernt aufgestellt, Caes.: quis est ulterior? Ter. – B) übtr.: a) entfernt, vergangen, weiter, ulteriora mirari, das Vergangene, Tac.: ulteriora pudet docuisse, das Fernere, Weitere, Ov.: inventis ulteriora petit, etwas weiter, etwas mehr, mehrere Dinge, Ov. – b) ärger, quo quid ulterius privato timendum foret? Liv. 4, 26, 10. – III) Superl., ultimus, a, um, der am meisten jenseits gelegene, der entfernteste, äußerste, letzte, A) eig., im Raume (Ggstz. citimus), a) übh.: orae, campi, Plaut.: terrae, Nep.: luna, quae ultima a caelo est, Cic.: orientis aut obeuntis solis ultimae partes, Cic. – praeponens ultima (verba) primis, Hor. – subst., α) masc.: recessum primi ultimis non dabant, Caes. – β) neutr., caelum, quod extremum atque ultimum mundi est, Cic.: so auch Plur., ultima signant, das Ziel, Verg. Aen. 5, 317. – b) partit. für ultima pars, der äußerste, -entfernteste Teil, in ultimam provinciam, in den entferntesten Teil der Pr., Cic.: in ultimis aedibus, im entlegensten Teile des Hauses, Ter.: so auch in ultima platea, Plaut. – B) übtr.: 1) der Zeit u. Reihenfolge nach, der entfernteste, äußerste, letzte (Ggstz. primus), a) übh.: tempus, antiquitas, Cic.: memoria pueritiae, Cic.: initium, Cornif. rhet., principium, Cic.: origo stirpis Romanae, Nep. – lapis, Grabstein, Prop.: cerae, Testament, Mart.: illud extremum atque ultimum senatus consultum, Caes.: ultimum orationis fuit: se arma capere etc., Liv. – neutr. subst., pervenire ad ultimum (bis zum äußersten Ziel) aetatis humanae, Sen.: ultima quid referam? Ov.: ultima exspectato, die letzten Ereignisse, Cic.: in ultimis esse, in den letzten Zügen liegen, Sen. rhet. – adv., ad ultimum = bis zuletzt, Liv. 45, 19, 7, öfter = zuletzt, endlich, Liv. 1, 53, 10 u.a.: ultimo, zuletzt, endlich, Suet. u. Petron.: ultimum, zum letzten Male, Liv. u. Curt. – b) partitiv: ultimo mense Iunio, am Ende des Juni, Colum.: circa Apriles Kalendas mense Martio ultimo, Pallad. – 2) dem Grade, dem Range nach der äußerste, u. zwar: a) v. höchsten Grade usw., der äußerste, größte, ärgste, discrimen, Liv.: supplicium, von der Todesstrafe, Caes.: so auch poena, Liv.: crudelitas, Liv.: auxilium, äußerste Hilfsmittel (in der Verzweiflung), Liv.: spes, d.i. äußerste, nach der nichts mehr zu hoffen ist, Liv.: natura, größte, vorzüglichste, Cic. – neutr. subst., ultimum, ī, n., das Äußerste, Größte, auch im üblen Sinne, das Ärgste ( wie τὰ εσχατα), ultima audere, Liv., experiri, Liv.: ultima cogitare, sich das Schrecklichste ausmalen, Amm.: ultimum bonorum, Cic., inopiae, Liv.: ultimum in libertate, die zügelloseste Freiheit, Tac.: dah. adv., ad ultimum, äußerst, höchst, ad ultimum demens, Liv. – b) vom niedrigsten Grade, der niedrigste, unterste, letzte ( wie εσχατος), stirps, Vell.: laus, Hor. – subst., α) masc.: in ultimis militum, Liv. – β) neutr.: in ultimis laudum esse, Liv.: non in ultimis ponere, Plin.
-
5 ulter
ulter, tra, trum, Compar. ulterior, Superl. ultimus, I) Posit., ulter, tra, trum, jenseitig, drüben befindlich, scheint, außer in den Advv. ultra u. ultro, nicht vorzukommen. – II) Compar., ulterior, ulterius, Genet. ōris, jenseits befindlich, entfernter, darüber-, weiter hinaus (Ggstz. citerior), A) eig.: pars urbis, Liv.: provincia, Liv.: Gallia, das jenseitige, Cic.: so auch ripa, Verg., Ggstz. citerior, Vell., superior, Frontin.: equitatus, weiter entfernt aufgestellt, Caes.: quis est ulterior? Ter. – B) übtr.: a) entfernt, vergangen, weiter, ulteriora mirari, das Vergangene, Tac.: ulteriora pudet docuisse, das Fernere, Weitere, Ov.: inventis ulteriora petit, etwas weiter, etwas mehr, mehrere Dinge, Ov. – b) ärger, quo quid ulterius privato timendum foret? Liv. 4, 26, 10. – III) Superl., ultimus, a, um, der am meisten jenseits gelegene, der entfernteste, äußerste, letzte, A) eig., im Raume (Ggstz. citimus), a) übh.: orae, campi, Plaut.: terrae, Nep.: luna, quae ultima a caelo est, Cic.: orientis aut obeuntis solis ultimae partes, Cic. – praeponens ultima (verba) primis, Hor. – subst., α) masc.: recessum primi ultimis non dabant, Caes. – β) neutr., caelum, quod extremum atque ultimum mundi est, Cic.: so auch Plur., ultima signant, das Ziel, Verg. Aen. 5, 317. – b) partit. für ultima pars, der äußerste, -entfernteste Teil, in ultimam provinciam, in den entfern-————testen Teil der Pr., Cic.: in ultimis aedibus, im entlegensten Teile des Hauses, Ter.: so auch in ultima platea, Plaut. – B) übtr.: 1) der Zeit u. Reihenfolge nach, der entfernteste, äußerste, letzte (Ggstz. primus), a) übh.: tempus, antiquitas, Cic.: memoria pueritiae, Cic.: initium, Cornif. rhet., principium, Cic.: origo stirpis Romanae, Nep. – lapis, Grabstein, Prop.: cerae, Testament, Mart.: illud extremum atque ultimum senatus consultum, Caes.: ultimum orationis fuit: se arma capere etc., Liv. – neutr. subst., pervenire ad ultimum (bis zum äußersten Ziel) aetatis humanae, Sen.: ultima quid referam? Ov.: ultima exspectato, die letzten Ereignisse, Cic.: in ultimis esse, in den letzten Zügen liegen, Sen. rhet. – adv., ad ultimum = bis zuletzt, Liv. 45, 19, 7, öfter = zuletzt, endlich, Liv. 1, 53, 10 u.a.: ultimo, zuletzt, endlich, Suet. u. Petron.: ultimum, zum letzten Male, Liv. u. Curt. – b) partitiv: ultimo mense Iunio, am Ende des Juni, Colum.: circa Apriles Kalendas mense Martio ultimo, Pallad. – 2) dem Grade, dem Range nach der äußerste, u. zwar: a) v. höchsten Grade usw., der äußerste, größte, ärgste, discrimen, Liv.: supplicium, von der Todesstrafe, Caes.: so auch poena, Liv.: crudelitas, Liv.: auxilium, äußerste Hilfsmittel (in der Verzweiflung), Liv.: spes, d.i. äußerste, nach der nichts mehr zu hoffen ist, Liv.: natura, größte, vorzüglichste, Cic. – neutr. subst., ultimum, ī, n., das Äußerste,————Größte, auch im üblen Sinne, das Ärgste ( wie τὰ εσχατα), ultima audere, Liv., experiri, Liv.: ultima cogitare, sich das Schrecklichste ausmalen, Amm.: ultimum bonorum, Cic., inopiae, Liv.: ultimum in libertate, die zügelloseste Freiheit, Tac.: dah. adv., ad ultimum, äußerst, höchst, ad ultimum demens, Liv. – b) vom niedrigsten Grade, der niedrigste, unterste, letzte ( wie εσχατος), stirps, Vell.: laus, Hor. – subst., α) masc.: in ultimis militum, Liv. – β) neutr.: in ultimis laudum esse, Liv.: non in ultimis ponere, Plin. -
6 ulter
ulter, tra, trum, adj. ( comp. ulterior, us; sup. ultimus) [cf.: uls, ollus, olim; and the advv. ultra, ultro], prop. that is beyond or on the other side. The posit. is not found, but the comp. and sup. are very freq.I.Comp.: ultĕrĭor, ĭus, farther, on the farther side, that is beyond, ulterior:B.quis est ulterior?
Ter. Phorm. 4, 2, 10:quorum alter ulteriorem Galliam decernit cum Syriā, alter citeriorem,
i. e. transalpine, Cic. Prov. Cons. 15, 36:Gallia,
id. Att. 8, 3, 3; Caes. B. G. 1, 7:portus,
id. ib. 4, 23:Hispania,
Suet. Caes. 7; 18; 56:pars urbis,
Liv. 34, 20, 5:ripa,
Verg. A. 6, 314; Vell. 2, 107, 1:ulterius medio spatium sol altus habebat,
Ov. M. 2, 417.—As subst.1.ul-tĕrĭōres, um, m. (sc. homines), the more remote, or more distant persons, those beyond:2.cum ab proximis impetrare non possent, ulteriores tentant,
Caes. B. G. 6, 2: recurritur ex proximis locis;ulteriores non inventi,
Liv. 3, 60, 7:proximi ripae neglegenter, ulteriores exquisitius,
Tac. G. 17.—ultĕrĭōra, um, n. (sc. loca or negotia).(α).Of places, the more remote parts or regions, the districts beyond:(β).Mosellae pons, qui ulteriora coloniae annectit,
Tac. H. 4, 77.—In gen., of things, that which is beyond, things beyond, farther, or in addition; things future:3.ulteriora mirari, praesentia sequi,
Tac. H. 4, 8:ut dum proxima dicimus, struere ulteriora possimus,
things beyond, what is to come, Quint. 10, 7, 8; cf.:pudor est ulteriora loqui,
Ov. F. 5, 532; id. A. A. 3, 769:semper et inventis ulteriora petit,
id. Am. 2, 9, 10.—Rarely sing.: ultĕrĭus, ōris, n., something more, any thing further:II.cujus (fero, tuli) praeteritum perfectum et ulterius non invenitur,
Quint. 1, 6, 26.—Sup.: ultĭmus, a, um, that is farthest beyond, i. e. the farthest, most distant, most remote, the uttermost, extreme, last; often to be rendered as a subst., the farthest or most distant part of any thing, etc. (opp. to citimus, while extremus is opp. to intimus).A.Lit., of space:2.illa minima (luna) quae ultima a caeio, citima terris luce lucebat alienā,
Cic. Rep. 6, 16, 16:partes,
id. ib. 6, 20, 20:in ultimam provinciam se conjecit,
id. Att. 5, 16, 4:devehendum in ultimas maris terrarumque oras,
Liv. 21, 10, 12:orae,
Plaut. Most. 4, 3, 3; Hor. C. 3, 3, 45; Liv. 5, 37, 2:campi,
Plaut. Rud. 4, 3, 95:Hesperia,
Hor. C. 1, 36, 4:Africa,
id. ib. 2, 18, 4:Geloni,
id. ib. 2, 20, 18:in plateā ultimā,
Plaut. Curc. 2, 2, 28; id. Mil. 3, 1, 15:in ultimis aedibus,
Ter. Heaut. 5, 1, 29:spelunca draconis,
Phaedr. 4, 18, 3:cauda,
i. e. the end of, Plin. 9, 5, 4, § 11:mors ultima linea rerum est,
Hor. Ep. 1, 16, 79.—Subst.(α).ultĭmi, ōrum, m. (sc. homines), the farthest or most remote people:(β).recessum primis ultimi non dabant,
Caes. B. G. 5, 43.—ultĭma, ōrum, n. (sc. negotia), the farthest or most remote things:(γ).praeponens ultima primis,
Hor. S. 1, 4, 59:ultima signant,
the goal, Verg. A. 5, 317.—Rarely sing.: ultĭmum, i, n., the last, the end:B.caelum ipsum, quod extremum atque ultimum mundi est,
Cic. Div. 2, 43, 91.—Transf.1.Of time or order of succession, the remotest, earliest, oldest, first; the last, latest, final:2.ultimi et proximi temporis recordatio,
Cic. Prov. Cons. 18, 43:tam multis ab ultimā antiquitate repetitis,
id. Fin. 1, 20, 65:tempora,
id. Leg. 1, 3. 8:initium,
Auct. Her. 1, 9, 14:principium,
Cic. Inv. 2, 2, 5:memoria pueritiae,
id. Arch. 1, 1:memoria saeculorum,
Just. 12, 16, 3:vetustas hominum,
id. 2, 1, 20:sanguinis auctor,
Verg. A. 7, 49:ultima quid referam?
Ov. H. 14, 109: scilicet ultima semper Exspectanda dies homini est, last, id.M. 3, 135:aetas est de ferro,
id. ib. 1, 127:vox,
id. ib. 3, 499:dicta,
id. ib. 9, 126:lapis,
i. e. a gravestone, Prop. 1, 17, 20: cerae, i. e. a last will, testament, Mart. 4, 70, 2:aetas,
Quint. 12, 4, 2:senectus,
id. 11, 1, 10:virtute pares, necessitate, quae ultimum ac maximum telum est, superiores estis,
Liv. 4, 28, 5:decurritur ad illud extremum atque ultimum senatus consultum,
Caes. B. C. 1, 5. —As subst.: ultĭma, ōrum, n.:perferto et ultima exspectato,
final events, the end, Cic. Fam. 7, 17, 2:ultima vitae,
Calp. Ecl. 3, 91.—Rarely sing.:matrem ultimo aetatis affectam,
Aus. Vict. Or. Gent. Rom. 10.—Adverb.:si fidem ad ultimum fratri praestitisset,
to the last, Liv. 45, 19, 17; 3, 64, 8; 3, 64, 11; also (more freq.) at last, lastly, finally, = ad extremum, ad postremum, postremo:si qualis in cives, talis ad ultimum in liberos esset,
Liv. 1, 53, 10; 5, 10, 8; 3, 10, 3:ne se ad ultimum perditum irent,
id. 26, 27, 10; so,ultimo,
Suet. Ner. 32 fin.; Petr. 20, 139;and, ultimum,
for the last time, Liv. 1, 29, 3; Curt. 5, 12, 8; App. M. 2, p. 126.—Of degree or rank, and denoting the highest as well as the lowest extreme of either.a.The utmost, extreme, the highest, first, greatest, = summus, extremus:b.summum bonum, quod ultimum appello,
Cic. Fin. 3, 9, 30:ultimae perfectaeque naturae,
id. N. D. 2, 12, 33:ut absit ab ultimis vitiis ipse praeceptor ac schola,
Quint. 2, 2, 15:ultimae causae cur perirent, etc.,
Hor. C. 1, 16, 18:scelus,
Curt. 5, 12, 17:rex ad ultimum periculum venit,
id. 7, 6, 22:facinus,
id. 8, 8, 2; 6, 3, 13; 6, 9, 11:necessitas,
id. 9, 12, 6; Liv. 2, 43, 3; 3, 4, 9; Sen. Clem. 1, 12, 5:ad ultimam inopiam adducere,
Liv. 6, 3, 4; 37, 31, 2:ad ultimos casus servari,
id. 27, 10, 11:dedecus,
Curt. 9, 5, 11:exsecrationes,
Just. 24, 2, 8: ultimum supplicium, extreme (i. e. capital) punishment, Caes. B. C. 1, 84; so,poena,
Liv. 3, 58, 10; Plin. Ep. 2, 11, 8:desperatio,
Tac. H. 2, 48; 2, 44; Curt. 10, 8, 9; Liv. 42, 66, 1; Sen. Contr. 4, 29, 2:discrimen ultimum vitae et regni,
Liv. 37, 53, 16; 23, 21, 2:ad ultimam perductus tristitiam,
Petr. 24.—Esp., as subst.: ultĭ-ma, ōrum, n.:omnia ultima pati,
every extremity, the worst, Liv. 37, 54, 2:ultima pati,
Ov. M. 14, 483; id. Tr. 3, 2, 11; Curt. 3, 1, 6:ultima audere,
Liv. 3, 2, 11:priusquam ultima experirentur,
id. 2, 28, 9.—Rarely sing.:paene in ultimum gladiorum erupit impunitas,
Vell. 2, 125, 2:ad ultimum inopiae adducere,
to the last degree. Liv. 23, 19, 2; 31, 38, 1:ad ultimum periculi pervenire,
Curt. 8, 1, 15.— Trop.:ut in pecude, nisi quae vis obstitit, videmus naturam suo quodam itinere ad ultimum pervenire,
Cic. N. D. 2, 13, 35.—Adverb.:ad ultimum pro fide morituri,
Curt. 3, 1, 7:consilium sceleratum, sed non ad ultimum demens,
in the extreme, utterly, to the last degree, Liv. 28, 28, 8.—The lowest, meanest (very rare):qui se Philippum regiaeque stirpis ferebat, cum esset ultimae,
Vell. 1, 11, 1:principibus placuisse viris non ultima laus est,
Hor. Ep. 1, 17, 35: ultima sit laudes inter ut illa tuas, Auct. Cons. ad Liv. 17:ultima pistoris illa uxor,
the worst, App. M. 9, p. 224, 26.— Subst.:ut vigiliis et labore cum ultimis militum certaret (consul),
Liv. 34, 18, 5:in ultimis laudum,
id. 30, 30, 4:in ultimis ponere,
the lowest, meanest things, Plin. 17, 12, 18, § 91. -
7 ulteriora
ulter, tra, trum, adj. ( comp. ulterior, us; sup. ultimus) [cf.: uls, ollus, olim; and the advv. ultra, ultro], prop. that is beyond or on the other side. The posit. is not found, but the comp. and sup. are very freq.I.Comp.: ultĕrĭor, ĭus, farther, on the farther side, that is beyond, ulterior:B.quis est ulterior?
Ter. Phorm. 4, 2, 10:quorum alter ulteriorem Galliam decernit cum Syriā, alter citeriorem,
i. e. transalpine, Cic. Prov. Cons. 15, 36:Gallia,
id. Att. 8, 3, 3; Caes. B. G. 1, 7:portus,
id. ib. 4, 23:Hispania,
Suet. Caes. 7; 18; 56:pars urbis,
Liv. 34, 20, 5:ripa,
Verg. A. 6, 314; Vell. 2, 107, 1:ulterius medio spatium sol altus habebat,
Ov. M. 2, 417.—As subst.1.ul-tĕrĭōres, um, m. (sc. homines), the more remote, or more distant persons, those beyond:2.cum ab proximis impetrare non possent, ulteriores tentant,
Caes. B. G. 6, 2: recurritur ex proximis locis;ulteriores non inventi,
Liv. 3, 60, 7:proximi ripae neglegenter, ulteriores exquisitius,
Tac. G. 17.—ultĕrĭōra, um, n. (sc. loca or negotia).(α).Of places, the more remote parts or regions, the districts beyond:(β).Mosellae pons, qui ulteriora coloniae annectit,
Tac. H. 4, 77.—In gen., of things, that which is beyond, things beyond, farther, or in addition; things future:3.ulteriora mirari, praesentia sequi,
Tac. H. 4, 8:ut dum proxima dicimus, struere ulteriora possimus,
things beyond, what is to come, Quint. 10, 7, 8; cf.:pudor est ulteriora loqui,
Ov. F. 5, 532; id. A. A. 3, 769:semper et inventis ulteriora petit,
id. Am. 2, 9, 10.—Rarely sing.: ultĕrĭus, ōris, n., something more, any thing further:II.cujus (fero, tuli) praeteritum perfectum et ulterius non invenitur,
Quint. 1, 6, 26.—Sup.: ultĭmus, a, um, that is farthest beyond, i. e. the farthest, most distant, most remote, the uttermost, extreme, last; often to be rendered as a subst., the farthest or most distant part of any thing, etc. (opp. to citimus, while extremus is opp. to intimus).A.Lit., of space:2.illa minima (luna) quae ultima a caeio, citima terris luce lucebat alienā,
Cic. Rep. 6, 16, 16:partes,
id. ib. 6, 20, 20:in ultimam provinciam se conjecit,
id. Att. 5, 16, 4:devehendum in ultimas maris terrarumque oras,
Liv. 21, 10, 12:orae,
Plaut. Most. 4, 3, 3; Hor. C. 3, 3, 45; Liv. 5, 37, 2:campi,
Plaut. Rud. 4, 3, 95:Hesperia,
Hor. C. 1, 36, 4:Africa,
id. ib. 2, 18, 4:Geloni,
id. ib. 2, 20, 18:in plateā ultimā,
Plaut. Curc. 2, 2, 28; id. Mil. 3, 1, 15:in ultimis aedibus,
Ter. Heaut. 5, 1, 29:spelunca draconis,
Phaedr. 4, 18, 3:cauda,
i. e. the end of, Plin. 9, 5, 4, § 11:mors ultima linea rerum est,
Hor. Ep. 1, 16, 79.—Subst.(α).ultĭmi, ōrum, m. (sc. homines), the farthest or most remote people:(β).recessum primis ultimi non dabant,
Caes. B. G. 5, 43.—ultĭma, ōrum, n. (sc. negotia), the farthest or most remote things:(γ).praeponens ultima primis,
Hor. S. 1, 4, 59:ultima signant,
the goal, Verg. A. 5, 317.—Rarely sing.: ultĭmum, i, n., the last, the end:B.caelum ipsum, quod extremum atque ultimum mundi est,
Cic. Div. 2, 43, 91.—Transf.1.Of time or order of succession, the remotest, earliest, oldest, first; the last, latest, final:2.ultimi et proximi temporis recordatio,
Cic. Prov. Cons. 18, 43:tam multis ab ultimā antiquitate repetitis,
id. Fin. 1, 20, 65:tempora,
id. Leg. 1, 3. 8:initium,
Auct. Her. 1, 9, 14:principium,
Cic. Inv. 2, 2, 5:memoria pueritiae,
id. Arch. 1, 1:memoria saeculorum,
Just. 12, 16, 3:vetustas hominum,
id. 2, 1, 20:sanguinis auctor,
Verg. A. 7, 49:ultima quid referam?
Ov. H. 14, 109: scilicet ultima semper Exspectanda dies homini est, last, id.M. 3, 135:aetas est de ferro,
id. ib. 1, 127:vox,
id. ib. 3, 499:dicta,
id. ib. 9, 126:lapis,
i. e. a gravestone, Prop. 1, 17, 20: cerae, i. e. a last will, testament, Mart. 4, 70, 2:aetas,
Quint. 12, 4, 2:senectus,
id. 11, 1, 10:virtute pares, necessitate, quae ultimum ac maximum telum est, superiores estis,
Liv. 4, 28, 5:decurritur ad illud extremum atque ultimum senatus consultum,
Caes. B. C. 1, 5. —As subst.: ultĭma, ōrum, n.:perferto et ultima exspectato,
final events, the end, Cic. Fam. 7, 17, 2:ultima vitae,
Calp. Ecl. 3, 91.—Rarely sing.:matrem ultimo aetatis affectam,
Aus. Vict. Or. Gent. Rom. 10.—Adverb.:si fidem ad ultimum fratri praestitisset,
to the last, Liv. 45, 19, 17; 3, 64, 8; 3, 64, 11; also (more freq.) at last, lastly, finally, = ad extremum, ad postremum, postremo:si qualis in cives, talis ad ultimum in liberos esset,
Liv. 1, 53, 10; 5, 10, 8; 3, 10, 3:ne se ad ultimum perditum irent,
id. 26, 27, 10; so,ultimo,
Suet. Ner. 32 fin.; Petr. 20, 139;and, ultimum,
for the last time, Liv. 1, 29, 3; Curt. 5, 12, 8; App. M. 2, p. 126.—Of degree or rank, and denoting the highest as well as the lowest extreme of either.a.The utmost, extreme, the highest, first, greatest, = summus, extremus:b.summum bonum, quod ultimum appello,
Cic. Fin. 3, 9, 30:ultimae perfectaeque naturae,
id. N. D. 2, 12, 33:ut absit ab ultimis vitiis ipse praeceptor ac schola,
Quint. 2, 2, 15:ultimae causae cur perirent, etc.,
Hor. C. 1, 16, 18:scelus,
Curt. 5, 12, 17:rex ad ultimum periculum venit,
id. 7, 6, 22:facinus,
id. 8, 8, 2; 6, 3, 13; 6, 9, 11:necessitas,
id. 9, 12, 6; Liv. 2, 43, 3; 3, 4, 9; Sen. Clem. 1, 12, 5:ad ultimam inopiam adducere,
Liv. 6, 3, 4; 37, 31, 2:ad ultimos casus servari,
id. 27, 10, 11:dedecus,
Curt. 9, 5, 11:exsecrationes,
Just. 24, 2, 8: ultimum supplicium, extreme (i. e. capital) punishment, Caes. B. C. 1, 84; so,poena,
Liv. 3, 58, 10; Plin. Ep. 2, 11, 8:desperatio,
Tac. H. 2, 48; 2, 44; Curt. 10, 8, 9; Liv. 42, 66, 1; Sen. Contr. 4, 29, 2:discrimen ultimum vitae et regni,
Liv. 37, 53, 16; 23, 21, 2:ad ultimam perductus tristitiam,
Petr. 24.—Esp., as subst.: ultĭ-ma, ōrum, n.:omnia ultima pati,
every extremity, the worst, Liv. 37, 54, 2:ultima pati,
Ov. M. 14, 483; id. Tr. 3, 2, 11; Curt. 3, 1, 6:ultima audere,
Liv. 3, 2, 11:priusquam ultima experirentur,
id. 2, 28, 9.—Rarely sing.:paene in ultimum gladiorum erupit impunitas,
Vell. 2, 125, 2:ad ultimum inopiae adducere,
to the last degree. Liv. 23, 19, 2; 31, 38, 1:ad ultimum periculi pervenire,
Curt. 8, 1, 15.— Trop.:ut in pecude, nisi quae vis obstitit, videmus naturam suo quodam itinere ad ultimum pervenire,
Cic. N. D. 2, 13, 35.—Adverb.:ad ultimum pro fide morituri,
Curt. 3, 1, 7:consilium sceleratum, sed non ad ultimum demens,
in the extreme, utterly, to the last degree, Liv. 28, 28, 8.—The lowest, meanest (very rare):qui se Philippum regiaeque stirpis ferebat, cum esset ultimae,
Vell. 1, 11, 1:principibus placuisse viris non ultima laus est,
Hor. Ep. 1, 17, 35: ultima sit laudes inter ut illa tuas, Auct. Cons. ad Liv. 17:ultima pistoris illa uxor,
the worst, App. M. 9, p. 224, 26.— Subst.:ut vigiliis et labore cum ultimis militum certaret (consul),
Liv. 34, 18, 5:in ultimis laudum,
id. 30, 30, 4:in ultimis ponere,
the lowest, meanest things, Plin. 17, 12, 18, § 91. -
8 ulteriores
ulter, tra, trum, adj. ( comp. ulterior, us; sup. ultimus) [cf.: uls, ollus, olim; and the advv. ultra, ultro], prop. that is beyond or on the other side. The posit. is not found, but the comp. and sup. are very freq.I.Comp.: ultĕrĭor, ĭus, farther, on the farther side, that is beyond, ulterior:B.quis est ulterior?
Ter. Phorm. 4, 2, 10:quorum alter ulteriorem Galliam decernit cum Syriā, alter citeriorem,
i. e. transalpine, Cic. Prov. Cons. 15, 36:Gallia,
id. Att. 8, 3, 3; Caes. B. G. 1, 7:portus,
id. ib. 4, 23:Hispania,
Suet. Caes. 7; 18; 56:pars urbis,
Liv. 34, 20, 5:ripa,
Verg. A. 6, 314; Vell. 2, 107, 1:ulterius medio spatium sol altus habebat,
Ov. M. 2, 417.—As subst.1.ul-tĕrĭōres, um, m. (sc. homines), the more remote, or more distant persons, those beyond:2.cum ab proximis impetrare non possent, ulteriores tentant,
Caes. B. G. 6, 2: recurritur ex proximis locis;ulteriores non inventi,
Liv. 3, 60, 7:proximi ripae neglegenter, ulteriores exquisitius,
Tac. G. 17.—ultĕrĭōra, um, n. (sc. loca or negotia).(α).Of places, the more remote parts or regions, the districts beyond:(β).Mosellae pons, qui ulteriora coloniae annectit,
Tac. H. 4, 77.—In gen., of things, that which is beyond, things beyond, farther, or in addition; things future:3.ulteriora mirari, praesentia sequi,
Tac. H. 4, 8:ut dum proxima dicimus, struere ulteriora possimus,
things beyond, what is to come, Quint. 10, 7, 8; cf.:pudor est ulteriora loqui,
Ov. F. 5, 532; id. A. A. 3, 769:semper et inventis ulteriora petit,
id. Am. 2, 9, 10.—Rarely sing.: ultĕrĭus, ōris, n., something more, any thing further:II.cujus (fero, tuli) praeteritum perfectum et ulterius non invenitur,
Quint. 1, 6, 26.—Sup.: ultĭmus, a, um, that is farthest beyond, i. e. the farthest, most distant, most remote, the uttermost, extreme, last; often to be rendered as a subst., the farthest or most distant part of any thing, etc. (opp. to citimus, while extremus is opp. to intimus).A.Lit., of space:2.illa minima (luna) quae ultima a caeio, citima terris luce lucebat alienā,
Cic. Rep. 6, 16, 16:partes,
id. ib. 6, 20, 20:in ultimam provinciam se conjecit,
id. Att. 5, 16, 4:devehendum in ultimas maris terrarumque oras,
Liv. 21, 10, 12:orae,
Plaut. Most. 4, 3, 3; Hor. C. 3, 3, 45; Liv. 5, 37, 2:campi,
Plaut. Rud. 4, 3, 95:Hesperia,
Hor. C. 1, 36, 4:Africa,
id. ib. 2, 18, 4:Geloni,
id. ib. 2, 20, 18:in plateā ultimā,
Plaut. Curc. 2, 2, 28; id. Mil. 3, 1, 15:in ultimis aedibus,
Ter. Heaut. 5, 1, 29:spelunca draconis,
Phaedr. 4, 18, 3:cauda,
i. e. the end of, Plin. 9, 5, 4, § 11:mors ultima linea rerum est,
Hor. Ep. 1, 16, 79.—Subst.(α).ultĭmi, ōrum, m. (sc. homines), the farthest or most remote people:(β).recessum primis ultimi non dabant,
Caes. B. G. 5, 43.—ultĭma, ōrum, n. (sc. negotia), the farthest or most remote things:(γ).praeponens ultima primis,
Hor. S. 1, 4, 59:ultima signant,
the goal, Verg. A. 5, 317.—Rarely sing.: ultĭmum, i, n., the last, the end:B.caelum ipsum, quod extremum atque ultimum mundi est,
Cic. Div. 2, 43, 91.—Transf.1.Of time or order of succession, the remotest, earliest, oldest, first; the last, latest, final:2.ultimi et proximi temporis recordatio,
Cic. Prov. Cons. 18, 43:tam multis ab ultimā antiquitate repetitis,
id. Fin. 1, 20, 65:tempora,
id. Leg. 1, 3. 8:initium,
Auct. Her. 1, 9, 14:principium,
Cic. Inv. 2, 2, 5:memoria pueritiae,
id. Arch. 1, 1:memoria saeculorum,
Just. 12, 16, 3:vetustas hominum,
id. 2, 1, 20:sanguinis auctor,
Verg. A. 7, 49:ultima quid referam?
Ov. H. 14, 109: scilicet ultima semper Exspectanda dies homini est, last, id.M. 3, 135:aetas est de ferro,
id. ib. 1, 127:vox,
id. ib. 3, 499:dicta,
id. ib. 9, 126:lapis,
i. e. a gravestone, Prop. 1, 17, 20: cerae, i. e. a last will, testament, Mart. 4, 70, 2:aetas,
Quint. 12, 4, 2:senectus,
id. 11, 1, 10:virtute pares, necessitate, quae ultimum ac maximum telum est, superiores estis,
Liv. 4, 28, 5:decurritur ad illud extremum atque ultimum senatus consultum,
Caes. B. C. 1, 5. —As subst.: ultĭma, ōrum, n.:perferto et ultima exspectato,
final events, the end, Cic. Fam. 7, 17, 2:ultima vitae,
Calp. Ecl. 3, 91.—Rarely sing.:matrem ultimo aetatis affectam,
Aus. Vict. Or. Gent. Rom. 10.—Adverb.:si fidem ad ultimum fratri praestitisset,
to the last, Liv. 45, 19, 17; 3, 64, 8; 3, 64, 11; also (more freq.) at last, lastly, finally, = ad extremum, ad postremum, postremo:si qualis in cives, talis ad ultimum in liberos esset,
Liv. 1, 53, 10; 5, 10, 8; 3, 10, 3:ne se ad ultimum perditum irent,
id. 26, 27, 10; so,ultimo,
Suet. Ner. 32 fin.; Petr. 20, 139;and, ultimum,
for the last time, Liv. 1, 29, 3; Curt. 5, 12, 8; App. M. 2, p. 126.—Of degree or rank, and denoting the highest as well as the lowest extreme of either.a.The utmost, extreme, the highest, first, greatest, = summus, extremus:b.summum bonum, quod ultimum appello,
Cic. Fin. 3, 9, 30:ultimae perfectaeque naturae,
id. N. D. 2, 12, 33:ut absit ab ultimis vitiis ipse praeceptor ac schola,
Quint. 2, 2, 15:ultimae causae cur perirent, etc.,
Hor. C. 1, 16, 18:scelus,
Curt. 5, 12, 17:rex ad ultimum periculum venit,
id. 7, 6, 22:facinus,
id. 8, 8, 2; 6, 3, 13; 6, 9, 11:necessitas,
id. 9, 12, 6; Liv. 2, 43, 3; 3, 4, 9; Sen. Clem. 1, 12, 5:ad ultimam inopiam adducere,
Liv. 6, 3, 4; 37, 31, 2:ad ultimos casus servari,
id. 27, 10, 11:dedecus,
Curt. 9, 5, 11:exsecrationes,
Just. 24, 2, 8: ultimum supplicium, extreme (i. e. capital) punishment, Caes. B. C. 1, 84; so,poena,
Liv. 3, 58, 10; Plin. Ep. 2, 11, 8:desperatio,
Tac. H. 2, 48; 2, 44; Curt. 10, 8, 9; Liv. 42, 66, 1; Sen. Contr. 4, 29, 2:discrimen ultimum vitae et regni,
Liv. 37, 53, 16; 23, 21, 2:ad ultimam perductus tristitiam,
Petr. 24.—Esp., as subst.: ultĭ-ma, ōrum, n.:omnia ultima pati,
every extremity, the worst, Liv. 37, 54, 2:ultima pati,
Ov. M. 14, 483; id. Tr. 3, 2, 11; Curt. 3, 1, 6:ultima audere,
Liv. 3, 2, 11:priusquam ultima experirentur,
id. 2, 28, 9.—Rarely sing.:paene in ultimum gladiorum erupit impunitas,
Vell. 2, 125, 2:ad ultimum inopiae adducere,
to the last degree. Liv. 23, 19, 2; 31, 38, 1:ad ultimum periculi pervenire,
Curt. 8, 1, 15.— Trop.:ut in pecude, nisi quae vis obstitit, videmus naturam suo quodam itinere ad ultimum pervenire,
Cic. N. D. 2, 13, 35.—Adverb.:ad ultimum pro fide morituri,
Curt. 3, 1, 7:consilium sceleratum, sed non ad ultimum demens,
in the extreme, utterly, to the last degree, Liv. 28, 28, 8.—The lowest, meanest (very rare):qui se Philippum regiaeque stirpis ferebat, cum esset ultimae,
Vell. 1, 11, 1:principibus placuisse viris non ultima laus est,
Hor. Ep. 1, 17, 35: ultima sit laudes inter ut illa tuas, Auct. Cons. ad Liv. 17:ultima pistoris illa uxor,
the worst, App. M. 9, p. 224, 26.— Subst.:ut vigiliis et labore cum ultimis militum certaret (consul),
Liv. 34, 18, 5:in ultimis laudum,
id. 30, 30, 4:in ultimis ponere,
the lowest, meanest things, Plin. 17, 12, 18, § 91. -
9 ultima
ulter, tra, trum, adj. ( comp. ulterior, us; sup. ultimus) [cf.: uls, ollus, olim; and the advv. ultra, ultro], prop. that is beyond or on the other side. The posit. is not found, but the comp. and sup. are very freq.I.Comp.: ultĕrĭor, ĭus, farther, on the farther side, that is beyond, ulterior:B.quis est ulterior?
Ter. Phorm. 4, 2, 10:quorum alter ulteriorem Galliam decernit cum Syriā, alter citeriorem,
i. e. transalpine, Cic. Prov. Cons. 15, 36:Gallia,
id. Att. 8, 3, 3; Caes. B. G. 1, 7:portus,
id. ib. 4, 23:Hispania,
Suet. Caes. 7; 18; 56:pars urbis,
Liv. 34, 20, 5:ripa,
Verg. A. 6, 314; Vell. 2, 107, 1:ulterius medio spatium sol altus habebat,
Ov. M. 2, 417.—As subst.1.ul-tĕrĭōres, um, m. (sc. homines), the more remote, or more distant persons, those beyond:2.cum ab proximis impetrare non possent, ulteriores tentant,
Caes. B. G. 6, 2: recurritur ex proximis locis;ulteriores non inventi,
Liv. 3, 60, 7:proximi ripae neglegenter, ulteriores exquisitius,
Tac. G. 17.—ultĕrĭōra, um, n. (sc. loca or negotia).(α).Of places, the more remote parts or regions, the districts beyond:(β).Mosellae pons, qui ulteriora coloniae annectit,
Tac. H. 4, 77.—In gen., of things, that which is beyond, things beyond, farther, or in addition; things future:3.ulteriora mirari, praesentia sequi,
Tac. H. 4, 8:ut dum proxima dicimus, struere ulteriora possimus,
things beyond, what is to come, Quint. 10, 7, 8; cf.:pudor est ulteriora loqui,
Ov. F. 5, 532; id. A. A. 3, 769:semper et inventis ulteriora petit,
id. Am. 2, 9, 10.—Rarely sing.: ultĕrĭus, ōris, n., something more, any thing further:II.cujus (fero, tuli) praeteritum perfectum et ulterius non invenitur,
Quint. 1, 6, 26.—Sup.: ultĭmus, a, um, that is farthest beyond, i. e. the farthest, most distant, most remote, the uttermost, extreme, last; often to be rendered as a subst., the farthest or most distant part of any thing, etc. (opp. to citimus, while extremus is opp. to intimus).A.Lit., of space:2.illa minima (luna) quae ultima a caeio, citima terris luce lucebat alienā,
Cic. Rep. 6, 16, 16:partes,
id. ib. 6, 20, 20:in ultimam provinciam se conjecit,
id. Att. 5, 16, 4:devehendum in ultimas maris terrarumque oras,
Liv. 21, 10, 12:orae,
Plaut. Most. 4, 3, 3; Hor. C. 3, 3, 45; Liv. 5, 37, 2:campi,
Plaut. Rud. 4, 3, 95:Hesperia,
Hor. C. 1, 36, 4:Africa,
id. ib. 2, 18, 4:Geloni,
id. ib. 2, 20, 18:in plateā ultimā,
Plaut. Curc. 2, 2, 28; id. Mil. 3, 1, 15:in ultimis aedibus,
Ter. Heaut. 5, 1, 29:spelunca draconis,
Phaedr. 4, 18, 3:cauda,
i. e. the end of, Plin. 9, 5, 4, § 11:mors ultima linea rerum est,
Hor. Ep. 1, 16, 79.—Subst.(α).ultĭmi, ōrum, m. (sc. homines), the farthest or most remote people:(β).recessum primis ultimi non dabant,
Caes. B. G. 5, 43.—ultĭma, ōrum, n. (sc. negotia), the farthest or most remote things:(γ).praeponens ultima primis,
Hor. S. 1, 4, 59:ultima signant,
the goal, Verg. A. 5, 317.—Rarely sing.: ultĭmum, i, n., the last, the end:B.caelum ipsum, quod extremum atque ultimum mundi est,
Cic. Div. 2, 43, 91.—Transf.1.Of time or order of succession, the remotest, earliest, oldest, first; the last, latest, final:2.ultimi et proximi temporis recordatio,
Cic. Prov. Cons. 18, 43:tam multis ab ultimā antiquitate repetitis,
id. Fin. 1, 20, 65:tempora,
id. Leg. 1, 3. 8:initium,
Auct. Her. 1, 9, 14:principium,
Cic. Inv. 2, 2, 5:memoria pueritiae,
id. Arch. 1, 1:memoria saeculorum,
Just. 12, 16, 3:vetustas hominum,
id. 2, 1, 20:sanguinis auctor,
Verg. A. 7, 49:ultima quid referam?
Ov. H. 14, 109: scilicet ultima semper Exspectanda dies homini est, last, id.M. 3, 135:aetas est de ferro,
id. ib. 1, 127:vox,
id. ib. 3, 499:dicta,
id. ib. 9, 126:lapis,
i. e. a gravestone, Prop. 1, 17, 20: cerae, i. e. a last will, testament, Mart. 4, 70, 2:aetas,
Quint. 12, 4, 2:senectus,
id. 11, 1, 10:virtute pares, necessitate, quae ultimum ac maximum telum est, superiores estis,
Liv. 4, 28, 5:decurritur ad illud extremum atque ultimum senatus consultum,
Caes. B. C. 1, 5. —As subst.: ultĭma, ōrum, n.:perferto et ultima exspectato,
final events, the end, Cic. Fam. 7, 17, 2:ultima vitae,
Calp. Ecl. 3, 91.—Rarely sing.:matrem ultimo aetatis affectam,
Aus. Vict. Or. Gent. Rom. 10.—Adverb.:si fidem ad ultimum fratri praestitisset,
to the last, Liv. 45, 19, 17; 3, 64, 8; 3, 64, 11; also (more freq.) at last, lastly, finally, = ad extremum, ad postremum, postremo:si qualis in cives, talis ad ultimum in liberos esset,
Liv. 1, 53, 10; 5, 10, 8; 3, 10, 3:ne se ad ultimum perditum irent,
id. 26, 27, 10; so,ultimo,
Suet. Ner. 32 fin.; Petr. 20, 139;and, ultimum,
for the last time, Liv. 1, 29, 3; Curt. 5, 12, 8; App. M. 2, p. 126.—Of degree or rank, and denoting the highest as well as the lowest extreme of either.a.The utmost, extreme, the highest, first, greatest, = summus, extremus:b.summum bonum, quod ultimum appello,
Cic. Fin. 3, 9, 30:ultimae perfectaeque naturae,
id. N. D. 2, 12, 33:ut absit ab ultimis vitiis ipse praeceptor ac schola,
Quint. 2, 2, 15:ultimae causae cur perirent, etc.,
Hor. C. 1, 16, 18:scelus,
Curt. 5, 12, 17:rex ad ultimum periculum venit,
id. 7, 6, 22:facinus,
id. 8, 8, 2; 6, 3, 13; 6, 9, 11:necessitas,
id. 9, 12, 6; Liv. 2, 43, 3; 3, 4, 9; Sen. Clem. 1, 12, 5:ad ultimam inopiam adducere,
Liv. 6, 3, 4; 37, 31, 2:ad ultimos casus servari,
id. 27, 10, 11:dedecus,
Curt. 9, 5, 11:exsecrationes,
Just. 24, 2, 8: ultimum supplicium, extreme (i. e. capital) punishment, Caes. B. C. 1, 84; so,poena,
Liv. 3, 58, 10; Plin. Ep. 2, 11, 8:desperatio,
Tac. H. 2, 48; 2, 44; Curt. 10, 8, 9; Liv. 42, 66, 1; Sen. Contr. 4, 29, 2:discrimen ultimum vitae et regni,
Liv. 37, 53, 16; 23, 21, 2:ad ultimam perductus tristitiam,
Petr. 24.—Esp., as subst.: ultĭ-ma, ōrum, n.:omnia ultima pati,
every extremity, the worst, Liv. 37, 54, 2:ultima pati,
Ov. M. 14, 483; id. Tr. 3, 2, 11; Curt. 3, 1, 6:ultima audere,
Liv. 3, 2, 11:priusquam ultima experirentur,
id. 2, 28, 9.—Rarely sing.:paene in ultimum gladiorum erupit impunitas,
Vell. 2, 125, 2:ad ultimum inopiae adducere,
to the last degree. Liv. 23, 19, 2; 31, 38, 1:ad ultimum periculi pervenire,
Curt. 8, 1, 15.— Trop.:ut in pecude, nisi quae vis obstitit, videmus naturam suo quodam itinere ad ultimum pervenire,
Cic. N. D. 2, 13, 35.—Adverb.:ad ultimum pro fide morituri,
Curt. 3, 1, 7:consilium sceleratum, sed non ad ultimum demens,
in the extreme, utterly, to the last degree, Liv. 28, 28, 8.—The lowest, meanest (very rare):qui se Philippum regiaeque stirpis ferebat, cum esset ultimae,
Vell. 1, 11, 1:principibus placuisse viris non ultima laus est,
Hor. Ep. 1, 17, 35: ultima sit laudes inter ut illa tuas, Auct. Cons. ad Liv. 17:ultima pistoris illa uxor,
the worst, App. M. 9, p. 224, 26.— Subst.:ut vigiliis et labore cum ultimis militum certaret (consul),
Liv. 34, 18, 5:in ultimis laudum,
id. 30, 30, 4:in ultimis ponere,
the lowest, meanest things, Plin. 17, 12, 18, § 91. -
10 ultimi
ulter, tra, trum, adj. ( comp. ulterior, us; sup. ultimus) [cf.: uls, ollus, olim; and the advv. ultra, ultro], prop. that is beyond or on the other side. The posit. is not found, but the comp. and sup. are very freq.I.Comp.: ultĕrĭor, ĭus, farther, on the farther side, that is beyond, ulterior:B.quis est ulterior?
Ter. Phorm. 4, 2, 10:quorum alter ulteriorem Galliam decernit cum Syriā, alter citeriorem,
i. e. transalpine, Cic. Prov. Cons. 15, 36:Gallia,
id. Att. 8, 3, 3; Caes. B. G. 1, 7:portus,
id. ib. 4, 23:Hispania,
Suet. Caes. 7; 18; 56:pars urbis,
Liv. 34, 20, 5:ripa,
Verg. A. 6, 314; Vell. 2, 107, 1:ulterius medio spatium sol altus habebat,
Ov. M. 2, 417.—As subst.1.ul-tĕrĭōres, um, m. (sc. homines), the more remote, or more distant persons, those beyond:2.cum ab proximis impetrare non possent, ulteriores tentant,
Caes. B. G. 6, 2: recurritur ex proximis locis;ulteriores non inventi,
Liv. 3, 60, 7:proximi ripae neglegenter, ulteriores exquisitius,
Tac. G. 17.—ultĕrĭōra, um, n. (sc. loca or negotia).(α).Of places, the more remote parts or regions, the districts beyond:(β).Mosellae pons, qui ulteriora coloniae annectit,
Tac. H. 4, 77.—In gen., of things, that which is beyond, things beyond, farther, or in addition; things future:3.ulteriora mirari, praesentia sequi,
Tac. H. 4, 8:ut dum proxima dicimus, struere ulteriora possimus,
things beyond, what is to come, Quint. 10, 7, 8; cf.:pudor est ulteriora loqui,
Ov. F. 5, 532; id. A. A. 3, 769:semper et inventis ulteriora petit,
id. Am. 2, 9, 10.—Rarely sing.: ultĕrĭus, ōris, n., something more, any thing further:II.cujus (fero, tuli) praeteritum perfectum et ulterius non invenitur,
Quint. 1, 6, 26.—Sup.: ultĭmus, a, um, that is farthest beyond, i. e. the farthest, most distant, most remote, the uttermost, extreme, last; often to be rendered as a subst., the farthest or most distant part of any thing, etc. (opp. to citimus, while extremus is opp. to intimus).A.Lit., of space:2.illa minima (luna) quae ultima a caeio, citima terris luce lucebat alienā,
Cic. Rep. 6, 16, 16:partes,
id. ib. 6, 20, 20:in ultimam provinciam se conjecit,
id. Att. 5, 16, 4:devehendum in ultimas maris terrarumque oras,
Liv. 21, 10, 12:orae,
Plaut. Most. 4, 3, 3; Hor. C. 3, 3, 45; Liv. 5, 37, 2:campi,
Plaut. Rud. 4, 3, 95:Hesperia,
Hor. C. 1, 36, 4:Africa,
id. ib. 2, 18, 4:Geloni,
id. ib. 2, 20, 18:in plateā ultimā,
Plaut. Curc. 2, 2, 28; id. Mil. 3, 1, 15:in ultimis aedibus,
Ter. Heaut. 5, 1, 29:spelunca draconis,
Phaedr. 4, 18, 3:cauda,
i. e. the end of, Plin. 9, 5, 4, § 11:mors ultima linea rerum est,
Hor. Ep. 1, 16, 79.—Subst.(α).ultĭmi, ōrum, m. (sc. homines), the farthest or most remote people:(β).recessum primis ultimi non dabant,
Caes. B. G. 5, 43.—ultĭma, ōrum, n. (sc. negotia), the farthest or most remote things:(γ).praeponens ultima primis,
Hor. S. 1, 4, 59:ultima signant,
the goal, Verg. A. 5, 317.—Rarely sing.: ultĭmum, i, n., the last, the end:B.caelum ipsum, quod extremum atque ultimum mundi est,
Cic. Div. 2, 43, 91.—Transf.1.Of time or order of succession, the remotest, earliest, oldest, first; the last, latest, final:2.ultimi et proximi temporis recordatio,
Cic. Prov. Cons. 18, 43:tam multis ab ultimā antiquitate repetitis,
id. Fin. 1, 20, 65:tempora,
id. Leg. 1, 3. 8:initium,
Auct. Her. 1, 9, 14:principium,
Cic. Inv. 2, 2, 5:memoria pueritiae,
id. Arch. 1, 1:memoria saeculorum,
Just. 12, 16, 3:vetustas hominum,
id. 2, 1, 20:sanguinis auctor,
Verg. A. 7, 49:ultima quid referam?
Ov. H. 14, 109: scilicet ultima semper Exspectanda dies homini est, last, id.M. 3, 135:aetas est de ferro,
id. ib. 1, 127:vox,
id. ib. 3, 499:dicta,
id. ib. 9, 126:lapis,
i. e. a gravestone, Prop. 1, 17, 20: cerae, i. e. a last will, testament, Mart. 4, 70, 2:aetas,
Quint. 12, 4, 2:senectus,
id. 11, 1, 10:virtute pares, necessitate, quae ultimum ac maximum telum est, superiores estis,
Liv. 4, 28, 5:decurritur ad illud extremum atque ultimum senatus consultum,
Caes. B. C. 1, 5. —As subst.: ultĭma, ōrum, n.:perferto et ultima exspectato,
final events, the end, Cic. Fam. 7, 17, 2:ultima vitae,
Calp. Ecl. 3, 91.—Rarely sing.:matrem ultimo aetatis affectam,
Aus. Vict. Or. Gent. Rom. 10.—Adverb.:si fidem ad ultimum fratri praestitisset,
to the last, Liv. 45, 19, 17; 3, 64, 8; 3, 64, 11; also (more freq.) at last, lastly, finally, = ad extremum, ad postremum, postremo:si qualis in cives, talis ad ultimum in liberos esset,
Liv. 1, 53, 10; 5, 10, 8; 3, 10, 3:ne se ad ultimum perditum irent,
id. 26, 27, 10; so,ultimo,
Suet. Ner. 32 fin.; Petr. 20, 139;and, ultimum,
for the last time, Liv. 1, 29, 3; Curt. 5, 12, 8; App. M. 2, p. 126.—Of degree or rank, and denoting the highest as well as the lowest extreme of either.a.The utmost, extreme, the highest, first, greatest, = summus, extremus:b.summum bonum, quod ultimum appello,
Cic. Fin. 3, 9, 30:ultimae perfectaeque naturae,
id. N. D. 2, 12, 33:ut absit ab ultimis vitiis ipse praeceptor ac schola,
Quint. 2, 2, 15:ultimae causae cur perirent, etc.,
Hor. C. 1, 16, 18:scelus,
Curt. 5, 12, 17:rex ad ultimum periculum venit,
id. 7, 6, 22:facinus,
id. 8, 8, 2; 6, 3, 13; 6, 9, 11:necessitas,
id. 9, 12, 6; Liv. 2, 43, 3; 3, 4, 9; Sen. Clem. 1, 12, 5:ad ultimam inopiam adducere,
Liv. 6, 3, 4; 37, 31, 2:ad ultimos casus servari,
id. 27, 10, 11:dedecus,
Curt. 9, 5, 11:exsecrationes,
Just. 24, 2, 8: ultimum supplicium, extreme (i. e. capital) punishment, Caes. B. C. 1, 84; so,poena,
Liv. 3, 58, 10; Plin. Ep. 2, 11, 8:desperatio,
Tac. H. 2, 48; 2, 44; Curt. 10, 8, 9; Liv. 42, 66, 1; Sen. Contr. 4, 29, 2:discrimen ultimum vitae et regni,
Liv. 37, 53, 16; 23, 21, 2:ad ultimam perductus tristitiam,
Petr. 24.—Esp., as subst.: ultĭ-ma, ōrum, n.:omnia ultima pati,
every extremity, the worst, Liv. 37, 54, 2:ultima pati,
Ov. M. 14, 483; id. Tr. 3, 2, 11; Curt. 3, 1, 6:ultima audere,
Liv. 3, 2, 11:priusquam ultima experirentur,
id. 2, 28, 9.—Rarely sing.:paene in ultimum gladiorum erupit impunitas,
Vell. 2, 125, 2:ad ultimum inopiae adducere,
to the last degree. Liv. 23, 19, 2; 31, 38, 1:ad ultimum periculi pervenire,
Curt. 8, 1, 15.— Trop.:ut in pecude, nisi quae vis obstitit, videmus naturam suo quodam itinere ad ultimum pervenire,
Cic. N. D. 2, 13, 35.—Adverb.:ad ultimum pro fide morituri,
Curt. 3, 1, 7:consilium sceleratum, sed non ad ultimum demens,
in the extreme, utterly, to the last degree, Liv. 28, 28, 8.—The lowest, meanest (very rare):qui se Philippum regiaeque stirpis ferebat, cum esset ultimae,
Vell. 1, 11, 1:principibus placuisse viris non ultima laus est,
Hor. Ep. 1, 17, 35: ultima sit laudes inter ut illa tuas, Auct. Cons. ad Liv. 17:ultima pistoris illa uxor,
the worst, App. M. 9, p. 224, 26.— Subst.:ut vigiliis et labore cum ultimis militum certaret (consul),
Liv. 34, 18, 5:in ultimis laudum,
id. 30, 30, 4:in ultimis ponere,
the lowest, meanest things, Plin. 17, 12, 18, § 91. -
11 retro
retrō, Adv. u. Praep. (v. re u. dem Pronominalsuffix ter, wie in citro, ultro etc.), rückwärts, I) Adv.: a) eig.: a) auf die Frage wohin? = rückwärts, hinwärts, zurück, hinter, inhibere navem, Liv.: fugere, Hor.: iter mihi necessarium retro ad Alpes usque incĭdit, Cael. in Cic. ep.: dare lintea, zurückschiffen, Verg.: abire, Mela: pretium (agrorum) retro abiit, Plin. ep.: retro ago, s. retro-ago: retro eo, s. retro-eo. – oft (nach unserer Anschauung) pleonastisch bei den mit re zusammengesetzten Verben, zB. r. redire, Liv.: r. remeare, Mela: r. repetere, Liv. (s. Drak. Liv. 22, 6, 7): r. respicere, Cic.: r. revocare, Liv. – b) auf die Frage wo? = rückwärts, nach hinten, hinten, est mihi in ultimis aedibus conclave retro, Ter.: quid retro atque a tergo fieret, ne laboraret, Cic.: homines duas manticas habere, unam anie se, aliam retro, Porphyr. Hor. sat, 2, 3, 299. – b) übtr.: 1) von der Zeit, rückwärts, zurück, vorher, et deinceps retro usque ad Romulum, Cic.: quodcumque r. est, im Rücken ist, Hor.: retro habeatur ratio, Plin. ep.: attrib., meliores retro (die früheren) principes, Lampr. Alex. Sev. 35, 1: u. so omnes retro principes, Corp. inscr. Lat. 3, 2721 u. 6, 1125: stipendia retro debita, rückständige, Lampr. Pertin. 9, 2. – 2) in anderen Verhältnissen, a) übh. zurück, rückwärts, retro ponere, zurücksetzen, hintansetzen, Cic.: pretium r. abiit, hat abgeschlagen, Plin. ep.: quianam sententia vobis versa retro? warum hat sich euer Entschluß gewandt? Verg. Aen. 10, 6: retro vulgus abhorret ab hac, schaudert zurück, Lucr.: qui, ut ita dicam, retro (rückwärts = verkehrt) vivunt, Sen. ep. 122, 18. – b) dagegen, hinwiederum, umgekehrt, Cic., Quint. u. ICt. – c) zurück, wieder, dare, reddere, Marcell. dig. 46, 3, 67. – II) Praep. m. Acc., hinter, quae retro nos sunt, Chalcid. Tim. 239; vgl. Ludwig in Wölfflins Archiv 8, 296.
-
12 hinten
hinten, pone. post (Ggstz. ante). – post tergum (hinten auf dem Rücken oder hinter dem Rücken, Ggstz. ante pectus). – post me. post nos. post eos (hinter mir, uns, ihnen). – a tergo (vom Rücken-, von hinten her, Ggstz. adversus, von vorn, od. a latere, von der Seite). [1332] – Oft durch eine Wendung mit den Adjektiven extremus oder ultimus (s. »hintere no. II« den Untersch.), z.B. hinten am Buche, in extremo libro: h. auf der Insel. in extrema insula: ganz h. im Hause, in ultimis aedibus. – nach h. sehen, oculos retorquere. – nach hinten zu, in aversum; retro (rückwärts, z.B. retro torquere oder retorquere). – hinten heraus, (in) aversā parte domus (auf der hintern Seite des Vorderhauses). – in postico. in postica parte oder in posticis partibus aedium. in postica domo (im Hintergebäude. -flügel etc., hinten im Hause, z.B. erat hortus). – hinten durch (das Haus), per aversam domus partem (durch den hintern Teil des Vorderhauses). – per posticam aedium partem (durch das Hintergebäude). – per posticum(sc.ostium) od. per posticam (sc. ianuam, durch die Hinterpforte, Hintertür).
-
13 retro
retrō, Adv. u. Praep. (v. re u. dem Pronominalsuffix ter, wie in citro, ultro etc.), rückwärts, I) Adv.: a) eig.: a) auf die Frage wohin? = rückwärts, hinwärts, zurück, hinter, inhibere navem, Liv.: fugere, Hor.: iter mihi necessarium retro ad Alpes usque incĭdit, Cael. in Cic. ep.: dare lintea, zurückschiffen, Verg.: abire, Mela: pretium (agrorum) retro abiit, Plin. ep.: retro ago, s. retroago: retro eo, s. retroeo. – oft (nach unserer Anschauung) pleonastisch bei den mit re zusammengesetzten Verben, zB. r. redire, Liv.: r. remeare, Mela: r. repetere, Liv. (s. Drak. Liv. 22, 6, 7): r. respicere, Cic.: r. revocare, Liv. – b) auf die Frage wo? = rückwärts, nach hinten, hinten, est mihi in ultimis aedibus conclave retro, Ter.: quid retro atque a tergo fieret, ne laboraret, Cic.: homines duas manticas habere, unam anie se, aliam retro, Porphyr. Hor. sat, 2, 3, 299. – b) übtr.: 1) von der Zeit, rückwärts, zurück, vorher, et deinceps retro usque ad Romulum, Cic.: quodcumque r. est, im Rücken ist, Hor.: retro habeatur ratio, Plin. ep.: attrib., meliores retro (die früheren) principes, Lampr. Alex. Sev. 35, 1: u. so omnes retro principes, Corp. inscr. Lat. 3, 2721 u. 6, 1125: stipendia retro debita, rückständige, Lampr. Pertin. 9, 2. – 2) in anderen Verhältnissen, a) übh. zurück, rückwärts, retro ponere, zurücksetzen, hintansetzen, Cic.: pretium r. abiit, hat abgeschlagen,————Plin. ep.: quianam sententia vobis versa retro? warum hat sich euer Entschluß gewandt? Verg. Aen. 10, 6: retro vulgus abhorret ab hac, schaudert zurück, Lucr.: qui, ut ita dicam, retro (rückwärts = verkehrt) vivunt, Sen. ep. 122, 18. – b) dagegen, hinwiederum, umgekehrt, Cic., Quint. u. ICt. – c) zurück, wieder, dare, reddere, Marcell. dig. 46, 3, 67. – II) Praep. m. Acc., hinter, quae retro nos sunt, Chalcid. Tim. 239; vgl. Ludwig in Wölfflins Archiv 8, 296. -
14 retrō
retrō adv. —Of motion, backward, back, to the rear: vestigia sequor, V.: ora Flectit, O.: inhibitā nave, L.: fugam retro spectante milite, L.: fugit, H.: meretrix retro Periura cedit, H.: properare, O.—Of rest, behind, on the back side, in the rear: ultimis conclave in aedibus, T.: quid retro atque a tergo fieret, ne laboraret: retro Marsigni, etc., Ta.—Fig., in time, back, in time back, in past times, before, formerly: deinceps retro usque ad Romulum: Quodcumque retro est, is past, H.—In thought, back, behind, in return, on the contrary, on the other hand, vice versa: ut omnia, quae sine eā (honestate) sint, longe retro ponenda censeat: vide rursus retro: omnia fatis In peius ruere, a<*> retro sublapsa referri, i. e. against one's wish, V.* * *backwards, back, to the rear; behind, on the back side; back (time), formerly
См. также в других словарях:
RYSVICUM i. e. RYSWYK — RYSVICUM, i. e. RYSWYK pagus celebris, et peramoenus Hollandiae, suburbanus Hagae Comitum, Potentissimi, Augustissimi, Felicissini, Serenissimi VILHELMI III. Magnae Britanniae Regis, Castro sumptuosissimo, magnificentissimo nobilitatus; in cuius… … Hofmann J. Lexicon universale
ARAUSIO — Urbs, Episcopatus et Principatus Galliae, in Provincia a Rhodano milliari, et Avenione 3. circiter milliaribus distat. Varia a Veteribus nomina sortita est, Arausio Cavarum, vel secundanorum, Arausica Civitas, et Arausionensis urbs, quô nomine a… … Hofmann J. Lexicon universale
AGAPAE — convivia, quae in Ecclesia primitiva post sacram Synaxin, inter Christianos, celebrabantur; in ipsis templis, charitatis mutuae, unde illis nomen, contestandae et confirmandae ergo. Sed iam S. Pauli tempote abusus irrepsit, 1 Corinth. c. 11. v.… … Hofmann J. Lexicon universale
KIOVIA — vulgo Kiovv, urbs Samariae, in Lithuania, ad Borysthenem fluv. olim Archiepiscopal. et Metropolis maxima, nunc excisa, a Circassis urbe 25. leucis in Bor. Smolenscum versils super 80. Ferrar. Baudr. Kiouta Kiovv Polonis, Kioff Germanis, urbs est… … Hofmann J. Lexicon universale